मराठी अभंग - संत ज्ञानेश्वर - अमृतानुभव | प्रकरण आठवें : ज्ञानखण्डन

तैसें आमुचेनि नांवें । अज्ञानाचें ज्ञानही नव्हे ।

आम्हांलागीं गुरुदेवें । आम्हीच केलों ॥ ८-१ ॥

परी आम्हा आम्ही आहों । तें इअसें पाहो जावों ।

तंव काय कीजे ठावो । लजिजे ऐसा ॥ ८-२ ॥

हा ठावोवरी गुरुरायें । नांदविलों उवायें ।

जे आम्ही न समाये । आम्हांमाजीं ॥ ८-३ ॥

अहो आत्मेपणीं न संटो । स्वसंविति न घसवटो ।

आंगीं लागलिया न फुटों । कैवल्यही ॥ ८-४ ॥

आमुची करवे गोठी । ते जालीचि नाहीं वाक्सृष्टी ।

आमुतें देखे दिठी । ते दिठीचि नव्हे ॥ ८-५ ॥

आमुतें करूनि विखो । भोगूं शके पारखो ।

तैं आमुतें न देखों । आम्हीपण ॥ ८-६ ॥

प्रगटो लपो न लाहो । येथें नाहीं नवलावो ।

परी कैसेनिही विपावो । असणयाचा ॥ ८-७ ॥

किंबहुना श्रीनिवृत्तीं । ठेविलों असों जया स्थितीं ।

ते काय देऊं हाती । वाचेचिया ? ॥ ८-८ ॥

तेथ समोर होआवया । अज्ञानाचा पाडू कासया ।

केउते मेलिया माया । होऊं पाहिजे ॥ ८-९ ॥

अज्ञानचा प्रवर्तु । नाहीं जया गांवाआंतु ।

तेथें ज्ञानाची तरी मातु । कोण जाणे ? ॥ ८-१० ॥

राती म्हणोनि दिवे । पडती कीं लावावे ।

वांदुन सूर्यासवें । शिणणें होय ॥ ८-११ ॥

म्हणोन अज्ञान नाहीं । तेथेंचि गेलें ज्ञानही ।

आतां निमिषोन्मेषा दोहीं । ठेली वाट ॥ ८-१२ ॥

येहवीं तही ज्ञान अज्ञानानें । दोहींचि अभिधानें ।

अर्थाचेनि आनानें । विप्लावलीं ॥ ८-१३ ॥

जैसीं दंपत्यें परस्परे । तोडोनि पालटिलीं शिरें ।

तेथें पालटु ना पण सरे । दोहींचें जिणें ॥ ८-१४ ॥

कां पाठी लाविला होये । तो दीपुचि वायां जाये ।

दिठी अंधरें पाहे । तैं तेचि वृथा ॥ ८-१५ ॥

तैसें निपटून जें नेणिजे । तें अज्ञान शब्दें बोलिजे ।

आतां सर्वही जेणें सुजे । तें अज्ञान कैसें ? ॥ ८-१६ ॥

ऐसें ज्ञान अज्ञानीं आलें । अज्ञान ज्ञानें गेलें ।

ये दोहीं वांझौलें । दोन्ही जाली ॥ ८-१७ ॥

आणि जाणे तोचि नेणें । नेणे तोचि जाणे ।

आतां कें असे जिणें । ज्ञानाज्ञाना ? ॥ ८-१८ ॥

एवं ज्ञानाज्ञानें दोन्ही । पोटीं सूनि अहनी ।

उदैला चिद्गगनीं चिदादित्यु हा ॥ ८-१९ ॥

 

॥ इति श्रीसिद्धानुवादे श्रीमद्अमृतानुभवे ज्ञानखंडन नाम अष्टम प्रकरणं संपूर्णम् ॥

<< सर्व अभंग